Mạn Đà La Siêu Độ có triết lý ra sao?
Mạn đà la này dựa vào 2 triết lý nền tảng:
1. Triết lý từ kinh Bát Nhã, rằng sắc tức là không, không tức là sắc. Thọ, tưởng, hành, thức đều là không tánh. Không tánh tức là bản tánh bất nhị, là phật tánh.
2. Triết lý từ kinh Hoa Nghiêm, rằng Sự tức là Lý, Lý Tức là Sự, Sự Lý viên dung vô ngại. Đó tức nghĩa là hiện tượng giới (Sự) và chân lý (Lý) thì dung thông không có sai khác, vì hai thứ đó là một thể tánh bất nhị. Hiện tượng giới thì tượng trưng bằng Ngũ Đại, gọi là địa, thủy, hỏa, phong, không.
Theo kinh Bát Nhã và cả kinh Hoa Nghiêm, thì trong sự kềm tỏa của Ngũ Uẩn và Ngũ Đại, ta vẫn có thể phát khởi trí huệ Bát Nhã siêu việt, chớ không phải đợi đến khi Ngũ Uẩn và Ngũ Đại đều bị phá sạch tan tành thì Bát Nhã mới hiển hiện. Không đâu, ngay lúc Ngũ Uẩn còn đó, trí Bát Nhã cũng hiện khởi chẳng chướng ngại.
Làm sao tượng trưng những triết lý trên trong mạn đà la?
Ta dùng hình vuông để tượng trưng cho Ngũ Uẩn và Ngũ Đại. Năm hình vuông đồng tâm, lồng vào nhau để nói lên sự trùng điệp của Ngũ Uẩn và Ngũ Đại.
Ta dùng hình tròn để tượng trưng cho chân không, Phật tánh Bất Nhị. Vòng tròn này nằm bao bọc năm hình vuông để nói rằng Phật tánh Bất Nhị thì bao trùm khắp vũ trụ nhị nguyên của Ngũ Uẩn và Ngũ Đại.
Lại dùng một hình tròn nhỏ hơn, đặt nằm trong 5 hình vuông để tượng trưng cho trí huệ Bát Nhã vẫn hiển hiện ở trong vòng kềm tỏa của Ngũ Uẩn và Ngũ Đại. Có trí Bát Nhã là có giải thoát, do đó vòng tròn nhỏ này cũng là vòng đại biểu cho sự giải thoát khỏi Ngũ Uẩn.
Làm sao giúp vong linh siêu độ đắc giải thoát?
Bằng cách đem bài vị của vong linh ở trong 5 hình vuông đặt vào hình tròn nhỏ bên trong, tức là đem vong linh từ chỗ nhị nguyên tới chỗ giải thoát bất nhị. Trong lúc như vậy ta phải trì chú, quán tưởng, tĩnh tọa để cho sự chuyển hóa được xảy ra tốt đẹp.
Làm sao để thâm ngộ Ngũ Đại là Chân Không?
Bằng cách đem những đồ vật đại biểu cho Ngũ đại từ năm hình vuông ra hình tròn Bất Nhị bên ngoài. Những đồ vật ấy (Địa-thức ăn, Thủy-nước, Hỏa-đèn nến, Phong-hoa hoặc lá trà, Không-hương) cũng là những đồ vật cúng dường.
Kết luận
Với sức mạnh của tâm thức tập trung, với lòng thành kính và tình thương, với sức trì chú, với sức kiên nhẫn, với sức mạnh vị tha của chư Phật bồ tát, mạn đà la sẽ trở thành một dụng cụ thiện xảo giúp cho chúng sinh trong linh giới được an lạc giải thoát.
